Werelddag Suïcidepreventie op 10 september

Laten we eens enkele cijfers bekijken. In 2021 overleden in Vlaanderen 913 personen door zelfdoding. Het suïciderisico bedroeg gemiddeld 13,8 per 100.000 inwoners (19 bij mannen, 8 bij vrouwen). In alle leeftijdsgroepen sterven meer mannen dan vrouwen door zelfdoding. Het suïciderisico is veruit het hoogst bij mannen van 85 jaar en ouder (63,9 per 100.000) en bij mannen tussen 80 en 84 (40,6 per 100.000). De coronacrisis heeft nauwelijks impact gehad op het aantal zelfdodingen. Alleen bij jonge vrouwen (15-29 jaar) was er in 2021 een zorgwekkende stijging van 22% ten opzichte van 2020.

Vlaamse Actieplannen Suïcidepreventie

De voorbije decennia heeft de Vlaamse Overheid sterk ingezet op suïcidepreventie, met resultaat. Het gemiddelde suïciderisico is sinds het jaar 2000 met een derde gedaald. Dat is voor een belangrijk deel te danken aan de Vlaamse Actieplannen Suïcidepreventie. Het eerste Actieplan stelde: “De sterfte door zelfdoding bij mannen en vrouwen moet tegen 2010 verminderd zijn met 8% ten opzichte van 2000”. Het tweede Actieplan legde de lat een stuk hoger: “De sterfte door zelfdoding bij mannen en vrouwen moet tegen 2020 verminderd zijn met 20% ten opzichte van 2000”.

Beide gezondheidsdoelstellingen werden behaald, maar met nog 3 zelfdodingen (en 25 -pogingen) per dag blijft preventie noodzakelijk. Daarom werd dit jaar het derde Vlaamse Actieplan Suïcidepreventie gelanceerd. De gezondheidsdoelstelling luidt dit keer: “Het aantal zelfdodingen in 2030 moet met 10% gedaald zijn ten opzichte van het referentiejaar 2020.”

Het actieplan omvat 6 wetenschappelijk onderbouwde strategieën (o.a. suïcidepreventie bij de brede bevolking, bevorderen van deskundigheid van professionelen en sleutelfiguren; suïcidepreventie bij kwetsbare groepen, …) die telkens verschillende acties omvatten.

Ondanks de positieve evolutie zijn er in Vlaanderen nog bijna 3 zelfdodingen per dag

De apotheker

Bij het actieplan zijn diverse organisaties betrokken. Ook het Vlaams ApothekersNetwerk: “De apotheker is het eerste aanspreekpunt als het gaat over het goed gebruik van geneesmiddelen, maar steeds vaker ook voor diverse gezondheidsvragen, zoals advies over een gezonde levensstijl of met betrekking tot mentaal welzijn.”

Apothekers kunnen signalen van suïcidaal gedrag herkennen, een eerste gesprek aangaan en waar nodig doorverwijzen naar gespecialiseerde hulpverleners. Uit onderzoek blijkt bovendien dat driekwart van de suïcidepogingen in Vlaanderen gebeurt met geneesmiddelen. Er is nood aan preventie in die specifieke context. Apothekers vormen hierin belangrijke sleutelfiguren. Het Vlaams ApothekersNetwerk start in oktober met een project om de deskundigheid van apothekers in deze problematiek te bevorderen.

Acties

In Vlaanderen organiseert Zelfmoord1813 tal van acties op en in aanloop naar de Werelddag. Zo wordt dit jaar op zondag 10 september een loopevent in de Gentbrugse Meersen georganiseerd: de 1813run. Je kan kiezen om 5, 10 of 15 kilometer te lopen. Je kan ook samen met vrienden of collega’s deelnemen. De doelstelling is om met alle deelnemers samen minstens 1813 kilometer te lopen.

Ben je op zoek naar hulp?

Heb je zelf dringend hulp nodig? Dan verwijzen wij je door naar de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 (24/7) of naar de website Zelfmoord1813.be om te chatten (elke dag van 17.00 tot 00.00 uur) of mailen. Ken je iemand die aan zelfmoord denkt? Vang je signalen of zelfmoordgedachten op van iemand uit je naaste omgeving? Negeer ze niet, er zijn verschillende manieren waarop je kan helpen. Op de website vind je een massa nuttige informatie en een antwoord op veelgestelde vragen om mensen met zelfmoordgedachten te helpen.