Het verschil tussen artritis en artrose: Wat je moet weten

Het belangrijkste verschil tussen artritis en artrose is dat artritis ontsteking van de gewrichten veroorzaakt, terwijl het bij artrose draait om slijtage en degeneratie (achteruitgang) van de gewrichten.

Meer dan honderd vormen van artritis

Artritis is de verzamelnaam voor een groep gewrichtsontstekingsziektes. Er zijn verschillende oorzaken van artritis. De grootste boosdoeners zijn auto-immuunreacties, dat zijn lichaamsreacties waarbij ons lichaam verkeerdelijk gezonde lichaamscellen en weefsels aanvalt. Maar je kan artritis ook krijgen na een (sport)ongeval of door een infectie met een virus of een bacterie. In zeldzame gevallen kan men geen oorzaak vinden en dan spreekt men van een primaire artritis.

Er zijn trouwens meer dan honderd verschillende vormen van artritis.  Reumatoïde artritis is misschien wel het meest gekend. Bij reumatoïde artritis is het afweersysteem van je lichaam ontregeld waardoor er chronische ontstekingen in je gewrichten ontstaan. Een andere pijnlijke vorm van artritis die wellicht ook bekend in de oren klinkt, is jicht  en wordt veroorzaakt door een ophoping van urinezuurkristallen in je gewrichten. Wanneer je lichaam deze kristallen wil opruimen, kan een gewrichtsontsteking ontstaan – een jichtaanval - met plotselinge en intense pijnaanvallen.

Er ontstaat bij artritis vaak extra vocht in het gewricht en dat belemmert het normale functioneren. Andere veel voorkomende symptomen zijn gewrichtspijn, zwelling van de gewrichten, roodheid en warmte in de gewrichten en ochtendstijfheid. De ontsteking kan ook leiden tot schade aan de gewrichten en organen.

Versleten schokdempers

Als je artrose hebt gaat de kwaliteit van je gewrichtskraakbeen achteruit door slijtage. Normaal fungeert het gewrichtskraakbeen als schokdemper tussen onze botten maar bij artrose wordt het gewrichtskraakbeen geleidelijk aan dunner, zachter en brokkelig. Ook het bot net onder het gewrichtskraakbeen wordt aangetast en er vormen zich aan de rand van het gewricht knobbels die je kunt voelen en zien. Artrose is een van de meest voorkomende oorzaken van gewrichtspijn en treft vaak oudere volwassenen, maar eigenlijk kan je artrose krijgen op elke leeftijd.

De gewrichtspijn bij artrose wordt meestal erger na belasting en naarmate de dag verstrijkt. Bij artrose heb je ook last van stijfheid – vooral na periodes van inactiviteit-, je gewrichtsmobiliteit neemt af en je gewrichten maken dikwijls knarsende of krakende geluiden bij beweging. In tegenstelling tot artritis gaat artrose doorgaans niet gepaard met ernstige ontstekingen. Maar artrose kan wel het gevolg zijn van een langdurige artritis waarbij de ontsteking na verloop van tijd verantwoordelijk is voor de aantasting van het kraakbeen.

Behandeling

Bij artritis is de behandeling vooral gericht op het in toom houden van de ontstekingen om de gewrichtsschade te vertragen en op het aanpakken van de oorzaak.  Dit kan door het toedienen van ontstekingsremmers, immunosuppressiva (deze bestrijden auto-immuunreacties), biologische geneesmiddelen of antibiotica wanneer een bacteriële infectie verantwoordelijk is voor de artritis.

Met fysiotherapie probeert men de gewrichtsmobiliteit te verbeteren en ook leefstijlaanpassingen, zoals gezonder eten en meer lichaamsbeweging, kunnen de ontstekingsklachten verminderen. In veel gevallen kan men artritis onder controle houden met de genoemde behandelingen maar als deze therapieën toch niet effectief blijken of de artritis heel ernstig is en aanzienlijke schade aan de gewrichten heeft veroorzaakt is het soms nodig om chirurgisch in te grijpen.

Bij de behandeling van artrose ligt de focus vooral op het verlichten van de pijn (pijnstillers) en met fysiotherapie tracht men om de gewrichtsfuncties  -zo goed mogelijk- te behouden. Gewichtscontrole is ook heel belangrijk bij artrose omdat overgewicht de druk op je gewrichten verhoogt. Bij ernstige gevallen van artrose zit er helaas niets anders op dan onder het mes te gaan om het aangetaste gewricht te vervangen met een prothese.

Rust roest

Veel mensen met artrose of artritis denken nog steeds dat ze hun lichaam het best zoveel mogelijk rust gunnen, maar ‘rust roest’ en het is dus beter om te blijven bewegen. Lichaamsbeweging houdt je gewrichten soepel en het maakt je spieren sterker waardoor ze voor meer steun zorgen. Bovendien is bewegen goed voor je algemene geestelijke en lichamelijke gezondheid. Natuurlijk moet je wel altijd rekening houden met eventuele aandoeningen als je sport. Bij artritis en artrose focus je dus best op een sport die de gewrichten zo min mogelijk belast. Zoals wandelen, zwemmen, fietsen, yoga of tai chi.