Preventie nucleair risico : heb jij jodiumtabletten in huis?

Eerst en vooral willen we je geruststellen: de kans op een nucleair ongeval op één van de sites in ons land is bijzonder klein. Maar ondanks de vele veiligheidsmaatregelen kunnen we ze helaas ook niet voor honderd procent uitsluiten. Daarom is het belangrijk dat ook jij weet hoe je jezelf kan beschermen. Een van de beschermingsmaatregelen is het in huis hebben van een doosje jodiumtabletten, vooral als je binnen een zone van 20 km rondom een nucleaire site woont, jonger dan 18 bent, zwanger bent of borstvoeding geeft.  

Wat is een nucleair risico?

Radioactiviteit is eigenlijk een natuurlijk fenomeen, we krijgen dagelijks een dosis straling, van de aarde en uit het heelal in ons lichaam. Maar blootstelling aan een hoge dosis straling – zoals bij een nucleair incident - kan gevolgen hebben voor je gezondheid. Bij een nucleair ongeval kunnen radioactieve stoffen in de lucht, het water of de bodem terechtkomen. Met mogelijke besmetting of bestraling tot gevolg. Radioactief jodium, een onderdeel van een radioactieve wolk, kan schadelijk zijn, vooral voor de schildklier. Bij een radioactieve uitstoot, kan je lichaam het radioactief jodium opnemen en opstapelen in je schildklier. Hierdoor neemt het risico op schildklierkanker toe, zeker bij kinderen.

Wat doen jodiumtabletten?

Door op het juiste moment jodiumtabletten met stabiel (niet-radioactief) jodium in te nemen, verzadig je de schildklier zodat ze geen onstabiel (radioactief) jodium meer kan opnemen. Zo bescherm je dus je schildklier. Maar het innemen van jodiumtabletten is enkel doeltreffend als het op het juiste moment gebeurt. Neem dus nooit op eigen houtje jodiumtabletten. Wacht altijd op de uitdrukkelijke officiële aanbevelingen van de Belgische overheid.

In ons land kan je preventief en gratis jodiumtabletten afhalen bij je apotheker. Deze aanbeveling is in de eerste plaats belangrijk in de volgende gevallen:

• Als je binnen een zone van 20 kilometer rondom een nucleaire centrale woont (10 km voor het Nationaal Instituut voor Radio-elementen (IRE) in Fleurus). Binnen deze zones zal jouw apotheker je bij een apotheekbezoek een doosje tabletten aanbieden. In ons land zijn er 6 nucleaire sites: Doel, Mol, Dessel en Geel, Fleurus en Tihange. Nabij onze landsgrenzen bevinden zich ook de centrale van Chooz (FR), en die van Borssele (NL).
• Als je jonger bent dan 18 jaar: hoe jonger je bent, hoe gevoeliger je bent voor de gevolgen van radioactief jodium.
• Als je zwanger bent of borstvoeding geeft

Los van elk nucleair ongeval, is het voor volwassenen ouder dan 40 jaar aan te bevelen dat ze met hun behandelende arts spreken over het eventueel gebruik van jodiumtabletten. Het innemen van jodiumtabletten is voor hen vaak minder aangewezen, de werking van de schildklier is vaak ontregeld bij volwassenen ouder dan 40 jaar, waardoor de nadelen van het nemen van jodiumtabletten (ongewenste bijwerkingen) groter kunnen zijn dan de voordelen.

Houdbaarheid

Heb je al een doosje jodiumtabletten in huis? Check dan de productiedatum ervan. Dateert de productiedatum van 2017, dan hoef je niets te doen want de houdbaarheid van een doosje is minstens 10 jaar.  Als je een doosje hebt met een productiedatum van 2011 (of eerder), raden we je ten sterkste aan om naar een apotheek te gaan en het gratis om te ruilen.

Belangrijkste beschermingsmaatregelen

Het innemen van jodiumtabletten is maar 1 van de beschermingsmaatregelen bij een nucleaire noodsituatie. De beste manier om jezelf te beschermen tegen bestraling en besmetting is schuilen. Blijf dus binnen of ga zo snel mogelijk binnen in het dichtstbijzijnde gebouw. Sluit ramen, deuren en schakel alle ventilatie-, verwarmings- en aircosystemen uit. Als er een schoorsteen aanwezig is, moet je de toevoer van buitenlucht afsluiten. En bij voorkeur neem je plaats in een centrale ruimte, op het gelijkvloers omdat muren en plafonds een betere bescherming bieden dan ramen. Blijf binnen tot je bericht krijgt dat de situatie opnieuw veilig is. Luister ook naar de aanbevelingen van de overheid. En informeer je over de juiste maatregelen via radio, TV, de officiële websites en sociale media van de overheid.

Alle informatie over het nucleair risico in België vind je hier.